przy czym by
  • Stronica
    15.09.2016
    15.09.2016
    Szanowna Redakcjo,
    jaka jest etymologia wyrazu stronica? Dlaczego nie brzmi on stronnica? Derywaty od słów dzwon, koń czy równy brzmią: dzwonnica, konnica, rówiennica.

    Z szacunkiem i oczekiwaniem na odpowiedź
    Bartek
  • studium
    2.09.2003
    2.09.2003
    Chciałbym dowiedzieć się, jak powinno się poprawnie napisać: programy przyjęte na Studium czy programy przyjęte w Studium (na uniwersytecie)?
  • Swój a jego

    18.11.2020
    18.11.2020

    Czy w tym zdaniu nie należałoby użyć zaimka „jego”? Podmiotem i wykonawcą czynności w całym tym zdaniu jest adresat tej wypowiedzi, a nie jego przyjaciel. Jakie zasady należy rozważyć przy ocenie poprawności tego zdania?

    Jeśli po przeanalizowaniu siebie, dalej uważasz, że powinieneś porozmawiać z przyjacielem, jasno powiedz mu, w czym jest problem, i za pomocą pytań pomóż mu zrozumieć swój błąd.

  • szabas, szabat, sabat
    2.01.2006
    2.01.2006
    Zawsze byłem pewien, że szabas i szabat to określenia na święto żydowskie, natomiast sabat to zlot czarownic. Tymczasem NSPP w haśle sabat odsyła do hasła szabat. Czy zatem słowo sabat może być również użyte w znaczeniu święta żydowskiego i owo święto ma aż trzy nazwy (szabas, szabat, sabat)?
  • sześć pytań o zdrobnienia
    1.12.2008
    1.12.2008
    Imiona zdrabnia się rozmaicie, np. jedno imię może mieć kilka tak niepodobnych zdrobnień jak Dorek i Teoś (oba od Teodor). A co ze zdrobnieniami innych wyrazów? Czy jakieś zasady mówią, że np. zdrobnienie od jamnik to tylko i wyłącznie jamniczek, a nie żaden mniś, jamnio czy jamek? A może wyrazy mają po kilka, ale nie dowolnych, lecz „ściśle określonych” zdrobnień (od jamnikjamniczek i jamniś, od poradniaporadeńka i poradniusia) na tych kilku koniec?
    Ostatnio poproszono mnie o rozstrzygnięcie, jak brzmi zdrobnienie od podłoga. Nie potrafiłem sobie wyobrazić innej wersji niż podłóżka, ale też nie wiedziałem, czy to jest w ogóle do rozstrzygania, bo może każdy ma prawo zdrabniać po swojemu, byle odbiorca zrozumiał?
    Jest też problem, kiedy wybrać -ik, a kiedy -ek? Leksykonik czy leksykonek? – wydaje się, że oba są dobre, ale jednak mamy kotek (nie kocik) oraz akcik (nie aktek).
    Zdarzają się też zdrobnienia od nazw geograficznych: Warszawka i Krakówek to formy ze słownika ortograficznego, ale czy swego czasu były jedynymi do wyboru? Jaką postać miałyby Polska, Hiszpania, Zakopane, gdyby ktoś z jakichś względów potrzebował je zdrobnić? Czy takie zdrobnienia pisane małą literą mają inne znaczenie niż pisane dużą?
    Czy to wszystko są jeszcze „formy potencjalne”, czy już „neologizmy”?
  • Szyk zaimków

    29.05.2022
    29.05.2022

    Bardzo często tłumaczę różne instrukcje obsługi i zawsze mam wątpliwość dotyczącą kolejności występowania zaimka i czasownika w takich przykładach, jak poniższy:

    Sprawdzić napięcie pasa, a w razie potrzeby wyregulować je (a może je wyregulować?).

    ORAZ klasyka tekstów IT:

    Operacja nie powiodła się (czy się nie powiodła).

    A może wcale nie ma to znaczenia?

  • Śmieci czy śmiecie? – Nic o tym nie wiem!
    18.06.2003
    18.06.2003
    Szanowny Panie Profesorze!
    Jesteśmy uczniami liceum i dobrze znamy Pana program. Nurtują nas pewne wątpliwości… Otóż, czy powinniśmy mówić śmieci czy śmiecie i kiedy można mówić w dany sposób. Drugie pytanie dotyczy pewnego niuansu językowego – czy powiedzieć nie wiem nic czy nie wiem niczego. Wydaje się nam, że druga możliwość jest poprawna. Nie mamy pewności.
    P.S. Mamy nadzieję, iż znajdzie Pan trochę czasu na poświęcenie uwagi i odpisanie nam. Serdecznie pozdrawiamy. Życzymy zdrowia.
    Z wyrazami szacunku,
    Dominika i Michał.
  • Tajemnicze PPP

    16.06.2017
    16.06.2017

    Szanowni Państwo,

    co znaczy skrót PPP, który pojawił się w poradzie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Zapis-nazwy-firmowej-na-pieczatce;17822.html?


    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • tajemniczy faśnik
    4.12.2013
    4.12.2013
    Dzień dobry,
    chciałabym zapytać o znaczenie słowa faśnik. Spotkałam się z takim słowem w książce Edmunda Niziurskiego Księga urwisów, nigdzie jednak nie ma wytłumaczonego jego znaczenia. Jest to coś, z czym została jedna z postaci po śmierci ojca.
    Pozdrawiam,
    Maria Zagnińska.
  • technik informatyk czy technik informatyki

    28.10.2023
    28.10.2023

    Dzień dobry, piszę swoje CV i zastanawiam się jaka jest prawidłowa odmiana „Jestem technikiem informatyki” czy „Jestem technikiem informatykiem”?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego